Ostatnie dni II wojny światowej to czas brutalnych aktów przemocy, szczególnie wobec robotników przymusowych i więźniów obozów koncentracyjnych. W niemieckim mieście Ehingen dokonano zbrodni, które do dziś są symbolem tragicznych losów ofiar reżimu nazistowskiego. Historia ta ukazuje losy Czesława Sekutowskiego, 17-letniego Polaka, i innych osób zamordowanych przez nazistowskich oprawców.
Los Czesława Sekutowskiego
Czesław Sekutowski, 17-letni polski robotnik przymusowy, był jedną z ofiar nazistowskiego terroru w ostatnich dniach II wojny światowej. Urodził się 21 marca 1929 roku jako polski obywatel w Belleville we Francji. W czasie wojny został deportowany do Niemiec, gdzie pracował przymusowo na roli w miejscowości Ermelau. Fałszywie oskarżony przez swoją pracodawczynię o napastowanie jej córki, został aresztowany. Pomimo braku dowodów, przekazano go władzom w Ehingen. Czesław Sekutowski został powieszony 15 kwietnia 1945 roku przy Groggensee. Przed egzekucją brutalnie go pobito – miał poranione ciało, złamane żebra oraz rękę. Na jego szyi zawieszono tabliczkę z napisem: „Polak, który ośmielił się zaczepić niemiecką dziewczynę” ("Ein Pole, der es wagte, ein deutsches Mädchen zu belästigen"). Egzekucja była aktem pokazowym, mającym zastraszyć innych robotników przymusowych i podkreślić władzę nazistowskiego reżimu, mimo jego zbliżającego się upadku.
Według relacji świadków, decyzję o egzekucji podjęto podczas spotkania lokalnych liderów NSDAP z SS-Brigadeführer Christophem Diehmem. Egzekucja była wyrazem demonstracji władzy i bezkarności nazistowskich oprawców.
Masowe egzekucje więźniów obozów koncentracyjnych
Tydzień po śmierci Sekutowskiego, 20 kwietnia 1945 roku, w lesie Wolfsgurgel niedaleko Ehingen zamordowano siedmiu więźniów obozów koncentracyjnych. Ofiary zostały zmuszone do wykopania własnych grobów, a ich egzekucję przeprowadzono z pomocą francuskiej milicji faszystowskiej. Trzej więźniowie zdołali uciec i poinformowali zbliżające się wojska amerykańskie o zbrodni. Po wojnie ekshumowano ciała i zorganizowano ich pochówek na lokalnym cmentarzu. Była to próba oddania sprawiedliwości i złożenia hołdu ofiarom.
Powojenne śledztwa i procesy
W 1946 roku przed francuskim sądem wojskowym w Rastatt odbył się proces sprawców. Kreisleiter Josef Hörmann został skazany na śmierć i stracony, inni uczestnicy otrzymali wyroki dożywocia lub długoletniego więzienia. Jednak wiele wyroków zostało złagodzonych w wyniku późniejszych procesów denazyfikacyjnych. Lokalne komitety często wystawiały byłym członkom NSDAP „Persilscheine” – zaświadczenia o ich rzekomej nieskazitelności, co umożliwiało im powrót do normalnego życia.
Ekshumacje i pamięć
W czerwcu 1945 roku, na polecenie francuskiego gubernatora wojskowego, przeprowadzono ekshumację ciał ofiar. Lokalne władze i byli członkowie NSDAP zostali zmuszeni do udziału w ekshumacji i pochówku. Dokumentację fotograficzną tych wydarzeń umieszczono w witrynach sklepowych, aby przypomnieć mieszkańcom o zbrodniach, które miały miejsce w ich mieście.
Miejsca pamięci w Ehingen, odsłonięte w 2024 roku, mają na celu edukację o lokalnych zbrodniach nazizmu. Tablice pamiątkowe przypominają o losach ofiar, takich jak Czesław Sekutowski, i skłaniają do refleksji nad rolą jednostek w systemie opresji. Historia Ehingen jest przestrogą przed skutkami obojętności i współudziału w niesprawiedliwości.
Źródła
1. Wolfgang H. Schmid, *Ehingen - Morde in den letzten Kriegstagen*, Schwäbische Zeitung, kwiecień 1995.
2. Martin Tröster, *Erinnerungsorte in Ehingen: Nazis töten Zwangsarbeiter - ein Zeitzeuge erinnert sich*, swp.de, czerwiec 2024.
3. Christian Rak, *Kriegsverbrechen ohne Täter und Zeugen*, Ehingen, 2020. 4. Archiwum miejskie w Ehingen i protokoły francuskiego sądu wojskowego w Rastatt.
© Ostoja Pamięci 2017 - 2025