Ostoja Pamięci – dokumentacja grobów Polaków w Badenii i Wirtembergii

Ostoja Pamięci, platforma poświęcona badaniom i upamiętnieniu polskich grobów w Niemczech, symbol pamięci i dziedzictwa historycznego.

Archiwum polskich grobów wojennych w Niemczech

Podstawy prawne ochrony polskich grobów wojennych w Niemczech

 

 

 

 

1. Niemiecka ustawa o ochronie grobów ofiar wojen i tyranii (GräbG)

 

 

Data uchwalenia: 1 lipca 1965 r.

Pełna nazwa: Gesetz über die Erhaltung der Gräber der Opfer von Krieg und Gewaltherrschaft

 

Opis:

Ustawa GräbG to podstawowy akt prawny Republiki Federalnej Niemiec regulujący sposób traktowania grobów ofiar wojen i tyranii. Nakłada obowiązek zachowania, oznaczenia i pielęgnacji takich grobów na wszystkich szczeblach administracyjnych. Ustawa ma na celu nie tylko utrzymanie grobów w dobrym stanie technicznym, ale także zapewnienie trwałego upamiętnienia ofiar – zarówno cywilnych, jak i wojskowych, niezależnie od ich narodowości.

 

Szczególnie istotne są zapisy mówiące o tym, że:

 

  • groby ofiar wojen i tyranii nie mogą być zlikwidowane,

  • państwo zapewnia ich utrzymanie na koszt publiczny,

  • zainteresowane osoby i instytucje mają prawo uzyskać informacje o lokalizacji takich grobów.

 

 

📥 Pobierz ustawę GräbG w języku niemieckim (PDF)

 

 

 

 

 

2. Traktat między Rzeczpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy

 

 

Data podpisania: 17 czerwca 1991 r., Bonn

 

Opis:

Traktat ten stanowi podstawę współpracy Polski i Niemiec w wielu dziedzinach, w tym także w zakresie ochrony miejsc pamięci i grobów ofiar wojen. W artykule 28 i 32 traktatu obie strony zobowiązują się do poszanowania i opieki nad miejscami upamiętnienia oraz grobami ofiar znajdujących się na terytorium drugiego państwa.

 

Najważniejsze zapisy:

 

  • Groby polskich ofiar wojny w Niemczech mają być traktowane z szacunkiem i pielęgnowane przez władze lokalne.

  • Obie strony zapewniają swobodny dostęp do tych miejsc dla rodzin, organizacji i instytucji.

  • Strony zobowiązują się do wspólnej rejestracji, oznakowania i opieki nad grobami.

 

 

📥 Pobierz Traktat z 1991 r. (PDF)

 

 

 

 

3. Umowa między Rządem RP a Rządem RFN o grobach ofiar przemocy totalitarnej

 

 

Data podpisania: 8 grudnia 2003 r., Warszawa

 

Opis:

Umowa ta koncentruje się wyłącznie na ochronie grobów ofiar przemocy totalitarnej – a więc ofiar nazizmu, deportacji, pracy przymusowej, egzekucji i innych form represji systemowych. Stanowi ona uzupełnienie wcześniejszego traktatu z 1991 roku i precyzuje zasady opieki, dokumentowania oraz dostępności takich miejsc pochówku.

 

Główne założenia umowy:

 

  • każda strona identyfikuje i rejestruje groby ofiar znajdujące się na jej terytorium;

  • zapewniony jest publiczny dostęp do tych miejsc;

  • zachowane są pełne prawa do oznakowania, opieki i upamiętnienia.

 

 

📥 Pobierz Umowę z 2003 r. (PDF)

Zgłoś uwagę do treści strony

 

Patronat honorowy:

 ©  Ostoja Pamięci

 

autor projektu: Piotr Kentnowski • 2017–2025