ARCHIWUM POLSKICH GROBÓW WOJENNYCH W NIEMCZECH - BADENIA I WIRTEMBERGIA
Adres:
In den Holzwiesen, 74177 Bad Friedrichshall
Masowy grób ofiar KL Kochendorf: historia miejsca pamięci
Na terenie dzisiejszego cmentarza byłego obozu koncentracyjnego Kochendorf, znajdującego się w Bad Friedrichshall w Badenii-Wirtembergii, spoczywają szczątki setek więźniów, którzy zginęli w wyniku nieludzkich warunków panujących w obozie pod koniec II wojny światowej.
Pierwsze pochówki miały miejsce jesienią 1944 roku. Ciała więźniów grzebano w wykopanych przez współwięźniów dołach mieszczących po kilka zwłok. Ziemią przysypywano je dopiero wtedy, gdy nie było już miejsca na kolejne. Ofiary chowano nagie, bez oznaczeń, które mogłyby pomóc w ich identyfikacji. Tę pracę zmuszano do wykonywania specjalnie wyznaczonych więźniów – jako „nagrodę” otrzymywali oni dodatkową porcję jedzenia.
Do chwili ewakuacji obozu pod koniec marca 1945 roku, na tym terenie pochowano blisko 200 osób. Ostatnie ofiary, w tym również osoby jeszcze żyjące, które były jednak skrajnie wyczerpane, pogrzebano w nocy z 30 na 31 marca. Przybyły na miejsce lekarz z paramilitarnej Organizacji Todt polecił zakopać także tych, którzy jeszcze oddychali.
Po wojnie – już w 1945 roku – do władz miejskich zaczęły spływać zapytania od rodzin ofiar. W 1946 roku podjęto decyzję o uporządkowaniu terenu masowego grobu i oznaczeniu go drewnianym krzyżem z napisem: „Tu spoczywają ofiary obozu KZ 1944/1945”.
W 1953 roku z inicjatywy francuskiej komisji ekshumowano ciała w celu ich identyfikacji oraz ustalenia przyczyn śmierci. Efektem tych prac była 66-stronicowa lista zmarłych w obozie. Teren nekropolii otoczono murem, przekształcając go w miejsce pamięci. Sześć lat później pochowano tu także 210 więźniów zmarłych w czasie marszów śmierci na wiosnę 1945 roku. Część ciał została wcześniej przeniesiona na życzenie poszczególnych państw do innych cmentarzy, dlatego dziś na cmentarzu w Kochendorf spoczywa łącznie 382 ofiary.
Z czasem pierwotny krzyż brzozowy zastąpiono kamiennym z napisem: „Na cześć 390 ofiar II wojny światowej”. Niestety, sformułowanie to nie wskazywało jednoznacznie, że chodzi o ofiary zbrodni nazistowskich, co spotkało się z krytyką. W 1961 roku zamontowano dodatkową tablicę informacyjną przy wejściu.
Patronat honorowy:
Członek zbiorowy
Związku Polaków w Niemczech
© Ostoja Pamięci 2017 - 2025