OSTOJA         PAMIĘCI

Informacje z miasta Giengen.

 

Badania nad losem polskich grobów ofiar nazizmu w Niemczech przynoszą nie tylko odpowiedzi na nurtujące pytania, ale także ujawniają złożoność powojennych losów miejsc pamięci. Niedawno zebrane informacje dotyczące grobów polskich robotników przymusowych, zmarłych w latach II wojny światowej, rzucają światło na losy poszczególnych osób i praktyki związane z ich pochówkiem.

 

Sachsenhausen – zlikwidowane groby

Pierwsza część badań dotyczyła trzech osób: Stanisława Makucha, Józefy Szostak i Macieja Szostaka, których groby znajdowały się w Sachsenhausen. Niestety, jak wynika z dokumentacji archiwalnej, zostały one zlikwidowane 1 kwietnia 1961 roku. Raporty dotyczące zgonów oraz decyzje o likwidacji grobów zachowały się w archiwach i są obecnie dostępne w formie cyfrowej. Jednym z istotnych odkryć było potwierdzenie daty śmierci Stanisława Makucha – 25 sierpnia 1944 roku, co różni się od wcześniejszych ustaleń o dwa dni. Zapewne 27 sierpień 1944 to data pochówku.

 

Giengen – zbiorowa mogiła robotników przymusowych

Kolejnym miejscem badań był cmentarz w Giengen, gdzie spoczywają Kszesia Joringjewicz (Jarinkjewicz), Zbyslaw Kaczmarz i Helena Smoleń. W latach powojennych ich groby, podobnie jak wiele innych, zostały scalone w zbiorową mogiłę robotników przymusowych. Znajduje się ona w kwaterze 36, przy murze wzdłuż ulicy Memminger Straße. Ustalono również dokładną datę śmierci Heleny Smoleń – 3 maja 1945 roku, co przyczyniło się do uzupełnienia mojej dokumentacji o tej osobie.

 

Nieodnaleziony grób Zofii Majk

Grób Zofii Majk nie został odnaleziony, jednak z zachowanych dokumentów wynika, że pierwotnie pochowano ją w jednym grobie z Kszesią Joringjewicz. Możliwe jest, że jej szczątki również trafiły do zbiorowej mogiły, ale jej nazwisko zostało pominięte. Niestety, brak jednoznacznych dowodów uniemożliwia potwierdzenie tej hipotezy.

 

 

 

Informacje z gminy lauda - Königshofen

 

Losy polskich ofiar w Lauda-Königshofen – badania nad zapomnianymi grobami

Badania nad grobami polskich ofiar w regionie Lauda-Königshofen w Niemczech przynoszą kolejne odkrycia, rzucając światło na tragiczne losy polskich dzieci i dorosłych, którzy zmarli podczas II wojny światowej i w okresie powojennym. Analiza dokumentów archiwalnych pozwoliła ustalić szczegóły dotyczące zarówno noworodków, jak i dorosłych robotników przymusowych, pochowanych w tej okolicy.

 

Zmarłe dzieci

W okresie 1943–1945 w Lauda-Königshofen odnotowano zgony siedmiorga polskich dzieci, urodzonych w miejscowym szpitalu. Niemowlęta, pochodzące z rodzin polskich robotników przymusowych, zmarły w wyniku trudnych warunków życia, chorób i braku odpowiedniej opieki. Ich groby, jak wiele innych w tym regionie, zostały zlikwidowane po upływie standardowej okresu spoczynku, wynoszącego 15–20 lat. Dzisiaj, po wielokrotnych przekształceniach starego cmentarza, ich lokalizacji nie można już precyzyjnie ustalić.

Lista dzieci:

• Maria Bombel (*6.02.1945, †7.02.1945) – córka Anieli Bombel, zamieszkałej w Messelhausen.
• Stefania Manczak (*7.05.1944, †13.05.1944) – córka Zofii Manczak, mieszkającej na folwarku Uhlberg w Grünsfeld.
• Rosa Miesiąc (*14.06.1943, †20.06.1943) – córka Antoniny Miesiąc z Neuses, powiat MGH.
• Adam Ruban (*21.01.1944, †30.01.1944) i Christine Ruban (*21.01.1944, †25.01.1944) – dzieci Katarzyny Ruban z Oberstetten, powiat MGH.
• Zofia Suidrik (*18.05.1943, †21.05.1943) – córka Anieli Suidrik, mieszkającej w Rosenberg, powiat Buchen.
• Emil Zych (*20.01.1945, †17.04.1945?) – syn Zofii Zych, samotnej robotnicy przymusowej, zamieszkałej w Bettingen. Brak wpisu w księdze zgonów w Lauda.

 

Zmarli dorośli

W Lauda oraz Beckstein odnotowano zgony trzech polskich dorosłych, których historie również są świadectwem tragicznych losów polskich obywateli w czasie wojny.

• Stanisław Janicki (*27.05.1924 w Krynicy, †9.06.1943 w Lauda) Polski robotnik przymusowy, zmarł w szpitalu w Lauda na tężec po odniesieniu ran. Jego grób znajduje się na starym cmentarzu w Lauda, w części przeznaczonej na groby wojenne.
• Parwel Rasnofuzow (*10.03.1909 w Katowicach, †20.03.1946 w Lauda) Były polski jeniec wojenny, zmarł w szpitalu w Lauda. Jego grób, podobnie jak grób Stanisława Janickiego, znajduje się na cmentarzu wojennym w Lauda.
• Julian Solarz (*25.05.1916, †23.06.1943 w Beckstein) Polski robotnik przymusowy, który popełnił samobójstwo w miejscowości Beckstein. Jego grób został zlikwidowany po upływie okresu spoczynku.

 

Zapomniana pamięć, którą trzeba przywrócić

Groby dzieci i dorosłych z Lauda-Königshofen, choć w większości nieistniejące, są częścią większej historii polskich robotników przymusowych w Niemczech. Ich losy, zapisane w archiwach i listach ofiar, wymagają uwagi i pielęgnacji pamięci. Dla historyków i badaczy pamięci takie informacje są bezcennym źródłem wiedzy o trudnych losach Polaków w czasie II wojny światowej.

 

Zachowane groby Stanisława Janickiego i Parwela Rasnofuzowa, znajdujące się na cmentarzu wojennym w Lauda, przypominają o tragedii i konieczności ochrony miejsc pamięci. Kontynuowanie badań nad losami innych ofiar oraz ich rodzin może pomóc w przywróceniu im należnego miejsca w historii.

Losy dzieci i dorosłych z Lauda-Königshofen są przykładem trudnej, lecz niezwykle ważnej pracy na rzecz zachowania pamięci o ofiarach nazistowskich represji. Pamięć o nich zasługuje na nasz szacunek i dalsze badania.

 

 

Informacja o polskich grobach w Demmingen i Dischingen

 

W odpowiedzi na zapytanie dotyczące polskich grobów w miejscowościach Demmingen i Dischingen uzyskano następujące informacje:

• Demmingen – Thaddeus ParolińskiThaddeus Paroliński (*1935, †1944) był pochowany w Demmingen. Niestety, grób ten już nie istnieje. Zgodnie z lokalnymi przepisami dotyczącymi okresu spoczynku (25 lat dla pochówków ziemnych), grób mógł zostać zlikwidowany pod koniec lat 60. lub na początku lat 70. XX wieku. Dokładna data usunięcia grobu nie jest znana, ponieważ brak dokumentacji na ten temat.
• Dischingen – Andreas DullAndreas Dull (*1918, †1943) był pochowany w Dischingen. Jego grób również został zlikwidowany w wyniku upływu okresu spoczynku, podobnie jak w przypadku grobu w Demmingen. Brak precyzyjnych informacji na temat daty likwidacji grobu.

 

Brak dokumentacji dotyczącej innych osób

Pomimo przeprowadzonych poszukiwań w archiwach, nie udało się odnaleźć żadnych informacji o innych polskich osobach pochowanych w tych miejscowościach. Niestety, brak dokumentacji na temat losów tych grobów jest częstym problemem, szczególnie w przypadku pochówków sprzed kilkudziesięciu lat, które nie były objęte stałą opieką.

 

 

 

Powiat Göppingen

 

W tym tygodniu odnalazłem w archiwach informacje o kolejnych 53 ofiarach spoczywających na cmentarzach w powiecie Göppingen.

Lista imion i nazwisk wraz z analizą wieku w chwili śmierci:

 

Andryszak Stanislaus ur. 30.10.1910, Bielecka Maria ur. 16.09.1920, Bila Katharina ur. 26.04.1945, Bila Maria ur. 26.04.1945, Cernik Marija ur. 26.12.1942, Chramowa Olena ur. 15.05.1924, Cicirko Mariane ur. 25.08.1945, Durdalsky Zbistav ur. 18.01.1945, Dyrenczak Josef ur. 14.01.1910, ? Eugenie ur. 23.09.1916, Fojt Ignaz ur. 24.01.1915, Formanski Jerzy ur. 16.02.1910, Fourlan Zdenka ur. 19.09.1944, Frontczak Thadeus ur. 06.02.1918, Gawron Kazimierz ur. 12.08.1945, Golembowski Johann ur. 08.03.1944, Golda Maria ur. 25.03.1925, Hroschow Leonhard ur. 25.03.1922, Jaworska Christine ur. (brak daty urodzenia), Jedtczak Helene ur. 30.06.1945, Kasperczyk Franz ur. 25.09.1896, Klim Danuta ur. 01.06.1945, Krajewski Jurezk ur. 1945, Krupka Cheslaus ur. 30.07.1944, Kubik Katharina (z domu Adamczik) ur. 08.06.1903, Leljakowa Iwan ur. 11.10.1944, Leopold Maria ur. 10.12.1924, Leopold Stefan ur. 28.08.1883, Maldryk Gregor ur. 06.02.1923, Michalski Kasimir ur. 04.03.1900, Michalski Zdzislawa ur. 27.02.1929, Mudrak Franz ur. 17.11.1943, Najderek Marie (z domu Kaczmarek) ur. 14.03.1891, Paslawski Ignaz ur. 29.05.1913, Pasternok Heinrich ur. 25.11.1923, Poleviaj (urodzenie martwe) ur. (brak daty), Raykosky Stefan ur. (brak daty), Salot Valeria ur. 23.04.1923, Simoncic Josefa ur. 14.04.1924, Sokul Stanislaus ur. 17.01.1927, Tatari Metscheslaw ur. 19.05.1919, Taszer Henrik ur. 08.08.1928, Tarnowsky Josef ur. 27.10.1944, Tuszynski Wladimir ur. 31.10.1922, Urbanek Antonia ur. 02.05.1896, von Herbut Madulovski Cezary ur. 05.10.1879, Wachala Maria ur. 19.05.1945, Wiechec Mieczyslaw ur. 01.11.1919, Wilk Jakob ur. 20.07.1895, Wozniak Josefa ur. 25.08.1925, Wuszezyk Zdzislaw ur. (brak daty), Zdrojewski Boleslaw ur. 09.09.1909, Zitter Samuel ur. 15.01.1875, Zub Wladyslaw ur. 18.02.1925

 

• Niemowlęta (do 1 roku życia): 19 osób
• Młodzież (od 1 do 18 lat): 3 osoby
• Dorośli młodzi (od 19 do 30 lat): 20 osób
• Dorośli (od 31 do 60 lat): 9 osób
• Seniorzy (powyżej 60 lat): 2 osoby

 

 

Rozszerzenie bazy danych i aktualizacja strony "In Memoriam"

 

Obecnie w mojej bazie danych znajdują się informacje o 5325 polskich ofiarach spoczywających na cmentarzach Badenii i Wirtembergii. Wkrótce zostanie także zaktualizowana strona "In Memoriam" o nowe dane. Ta aktualizacja przyczyni się do dalszego upamiętnienia tych osób oraz ułatwi poszukiwania rodzinom i badaczom historii.