Odsłonięcie zrewaloryzowanej kwatery grobów robotników przymusowych na Cmentarzu Głównym w Ulm

19 września 2024 r. miała miejsce uroczystość odsłonięcia zrewaloryzowanej kwatery grobów polskich robotnic i robotników przymusowych z lat 1939–1945 na cmentarzu głównym w Ulm (Neuer Friedhof). Miałem zaszczyt uczestniczyć w tym wydarzeniu wraz z moją małżonką, na zaproszenie nadburmistrza Ulm, Konsulatu Generalnego Rzeczypospolitej Polskiej w Monachium oraz Fundacji Polsko-Niemieckie Pojednanie.

Uroczystość rozpoczęła się o godzinie 11:00 przy kaplicy cmentarnej, gdzie zgromadzili się przedstawiciele władz lokalnych, Konsulatu RP w Monachium, Fundacji Polsko-Niemieckie Pojednanie, zaproszeni goście oraz miejscowa Polonia. Po wspólnym przejściu do kwatery polskich grobów uczestnicy mieli okazję wysłuchać przemówień kluczowych osób zaangażowanych w ten istotny projekt. Wśród mówców znaleźli się burmistrz miasta Ulm, Martin Ansbacher, wicepremier Badenii-Wirtembergii, Thomas Strobl, konsul RP w Monachium, Maciej Szmidt, przedstawiciel polskiego Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Jerzy Platajs, oraz Jakub Deka, przewodniczący zarządu Fundacji Polsko-Niemieckie Pojednanie. Prof. dr Michael Wettengel, dyrektor Instytutu Historii Miasta i Archiwum Miejskiego Ulm, przypomniał o tragicznym losie robotników przymusowych w okresie II wojny światowej i podkreślił historyczne znaczenie tego miejsca.

Przemówienia, pełne refleksji i głębokich odniesień do tragicznych wydarzeń sprzed dekad, były wzbogacone   modlitwą, której uczestnicy mogli się oddać podczas ceremonii. Po oficjalnej części, zaproszeni goście mieli okazję spotkać się i porozmawiać przy kaplicy, kontynuując refleksję nad wydarzeniami upamiętnianymi tego dnia.

Projekt renowacji kwatery został sfinansowany przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP, a jego realizacja była efektem współpracy między Fundacją Polsko-Niemieckie Pojednanie, Instytutem Historii, Teorii i Etyki Medycyny Uniwersytetu Ulm oraz Archiwum Miejskim w Ulm. W ramach prac odnowiono kamienne upamiętnienia, umieszczono tablicę informacyjną oraz stworzono imienne upamiętnienie 118 polskich obywateli, których tożsamość udało się ustalić dzięki dokładnym badaniom historycznym. Artystyczną stroną projektu zajął się Marek Moderau, który nadał temu miejscu godny i estetyczny wyraz.

Udział w tej uroczystości był dla mnie szczególnie poruszającym doświadczeniem. Przypomnienie losów ofiar przymusowej pracy w Ulm oraz świadectwo wspólnej pamięci historycznej i współpracy polsko-niemieckiej pozostawiły głęboki ślad w mojej pamięci, skłaniając do refleksji nad tragicznymi skutkami II wojny światowej, które odczuwamy po dziś dzień.

Na moim kanale YouTube opublikowałem film przedstawiający odnowioną kwaterę: https://youtu.be/vPaRLEeZojk.