KZ Hessental

22 marca 2020

Schwäbisch Hall - Hessental

Obóz koncentracyjny mieścił się w dzisiejszej dzielnicy Schwäbisch Hall - Hessental, w okolicy stacji kolejowej przy Karl-Kurz-Straße. Był to obóz zewnętrzny obozu koncentracyjnego Natzweiler/Struthof w Elsass.

Pierwszy transport 600 więźniów dotarł do obozu w Hessental 14 października 1944 roku. Drugi miesiąc później, bo już 21 listopada. Dołączyło wtedy do osadzonych jeszcze 200 nowych. Byli to przede wszystkim polscy Żydzi z obozów pracy z Radomia i jego okolic. Zanim dotarli tutaj, przeszli najpierw selekcję w Oświęcimiu, później przetransportowano ich do Vaihingen/Enz, by na końcu trafić do obozu docelowego w Hessental.

Tutejsze SS wynajmowało odpłatnie więźniów do prac na pobliskim lotnisku. Ich głównym zadaniem było usuwanie szkód z pasa startowego, powstałych w skutek bombardowań samolotów alianckich. Było to ważne, bo w tym czasie składano tutaj samoloty odrzutowe Messerschmitt Me 262. Więźniowie pracowali także przy wyrębie lasu i budowie torów kolejowych. W pobliskich zakładach produkcyjnych, gospodarstwach rolnych i kamieniołomach. Po zbombardowaniu miasta 23 lutego 1945 zaciągnięci zostali do odgruzowywania i pracy przy budowie bunkrów.

Każdy dzień rozpoczynał się i kończył apelem na placu obozowym. Oprócz ciężkiej pracy, więźniowie musieli stawić czoła panującemu głodowi, okropnym warunkom higienicznym, chorobom typu czerwonka i tyfus - ponad 100 zmarłych, mordom i wszechobecnej śmierci. Strażnicy szerzyli terror i strach. Egzekucje i tortury za organizowanie jedzenia nie były niczym wyjątkowym. Obóz ten doskonale odzwierciedlał hasło J.Goebbelsa „Zagłada poprzez pracę“.

W skutek ofensywy wojsk amerykańskich i brytyjskich, zaczęto przygotowania do ewakuacji obozu. 3 kwietnia do obozu podstawiono 12 wagonów towarowych w których osadzeni mieli zostać przetransportowani . 5 kwietnia 1945 roku o godz. 7.50 obóz ewakuowano. Pociąg osobowy, do którego doczepiono wagony z więźniami, już po paru kilometrach - w okolicach Sulzdorf, zostaje zaatakowany przez amerykańskie myśliwce. W skutek nalotu ginie 17 osób. Dla ocalałych rozpoczyna się tzw. marsz śmierci. Pieszy marsz do obozu koncentracyjnego w Allach, który podlegał obozowi w Dachau.

W sumie w obozie koncentracyjnym w Hessental zginęło co najmniej 182 osadzonych. Pochowano ich w masowych grobach na cmentarzu żydowskim w Schwäbisch Hall - Steinbach. Do nich należy także dodać 53 chorych, których 18 grudnia 1944 roku przetransportowano do Vaihingen/Enz.

Po wojnie w 1947 roku podczas procesu w Raststatt, komendant obozu z Hessental August Walling, skazany zostaje na 20 lat pozbawienia wolności. Odsiaduje z tego 10 lat.

Po wojnie na terenie obozu koncentracyjnego powstaje złomowisko w skutek czego wszystkie ślady po obozie zostają zatarte. Dopiero 5 kwietnia 2001 roku zostaje tutaj utworzone miejsce pamięci, które dzisiaj wszyscy możemy odwiedzić.

E-mail: piotr.kentnowski@ostojapamieci.pl

Tel. +49 15141652854